Céline Broeckaert (37) speelt kankermonoloog: een interview

Céline Broeckaert (37) was 18 jaar toen haar moeder borstkanker kreeg. Ze heeft van dichtbij ervaren wat deze ziekte teweegbrengt, bij haar maar ook bij haar vader. Zij wou iets doen met deze ervaring en schreef een monoloog over seks en intimiteit na kanker.

Drie stemmen, een kankermonoloog

Céline Broeckaert (37) was 18 jaar toen haar moeder borstkanker kreeg. Ze heeft van dichtbij ervaren wat deze ziekte teweegbrengt, bij haar maar ook bij haar vader. Zij wou iets doen met deze ervaring en schreef een monoloog over seks en intimiteit na kanker.

Céline, Wie zijn de ’drie stemmen’ die je vertolkt in de monoloog?

“Ik vertolk drie personages die centraal staan in een ziekteproces: de borstverpleegkundige, hoewel dit personage tegelijk ook het gehele verzorgende personeel incarneert waar een patiënt tijdens de behandeling mee in contact komt (chirurg, seksuoloog, oncoloog, verpleegster, enz.), een jonge vrouw die borstkanker heeft gehad en nu haar leven opnieuw op de rails probeert te krijgen, en de partner van deze jonge vrouw.”

Je laat ook de stem van je vader horen, waarom vond je het belangrijk om de partner van je moeder, je vader, een stem te geven?

“Tijdens een ziekteproces is het in eerste instantie de patiënt die lijdt, maar de gehele naaste omgeving (partner, kinderen, familie, vrienden) gaat direct of indirect gebukt onder de situatie, zowel tijdens als na de ziekte. Alleen voelen zij zich soms een beetje in de steek gelaten, of weinig gehoord, terwijl ook zij met heel veel vragen zitten, en steun nodig hebben. Het gebeurt niet zelden dat het de patiënt zelf is die de partner gaat geruststellen en ondersteunen. Precies daarom wilde ik via deze voorstelling de nodige aandacht naar hen laten uitgaan, en hen een platform bieden om hun verhaal te doen.”

 Is intimiteit na kanker een taboe? Waarom wordt er binnen de medische wereld zo weinig over gesproken?

“Intimiteit, los van kanker, is een taboe. Kanker is dat jammer genoeg ook nog al te vaak. Dus breng die twee samen en het maakt het nog een beetje hachelijker… Terwijl, intimiteit is toch een basisrecht? Het onderwerp wordt soms wel aangehaald maar heel vluchtig, of op een ongeschikt moment tijdens de behandeling. Soms krijg je de indruk dat de hete aardappel wordt doorgeschoven: de borstchirurg gaat ervan uit dat dit wel wordt besproken met de verpleegster, de verpleegster vindt het dan weer de taak van de seksuoloog, de seksuoloog laat het over aan de oncoloog, en ga zo maar door… Dus op het einde van de rit is er een groot gebrek aan accurate informatie. Het internet staat vol met info, alleen klopt niet alles wat je daar leest. Het is ontzettend belangrijk om op een heel directe, en persoonlijke manier, de juiste gegevens mee te krijgen; weten wat je te wachten staat, dat er oplossingen zijn en het leven na kanker nog zo veel moois te bieden heeft, ook al is alles radicaal anders. Het is niet omdat iemand zelf verpleger is, dat hij/zij daarom makkelijk en vlot over deze onderwerpen praat. Vandaar ook de reden waarom ik ook de opleidingen wil bereiken: dit moet een volwaardig onderdeel worden van verplegend personeel in opleiding. Het is daar dat de juiste richtlijnen moeten worden meegegeven, en afspraken worden gemaakt.”

Waar heb je je inspiratie uit gehaald?

“Een vriendin van me, Katrien Devalez, was tot op 2 jaar geleden borstverpleegkundige aan het UZGent. Zij stelde in de praktijk al te vaak vast hoeveel koppels tijdens de consultatie vastlopen op onderwerpen als seks en intimiteit. Daarop bedacht ze dat het wel goed zou zijn om dit thema op een luchtige, toegankelijke manier bespreekbaar te helpen maken onder de vorm van een “toneeltje”. Ze heeft enkele gesprekken op papier gezet die vanuit de praktijk heel illustratief zijn en waarop ik me kon baseren voor het uitschrijven van de tekst. De eerste opvoering was nog onder de vorm van een poppenspel, maar een monoloog leek me een veel directere, en dus meer doeltreffende manier, om het publiek te bereiken. Katrien is zelf trouwens het toonbeeld van hoe het wél moet: de dingen benoemen bij hun naam, heel direct én met respect.

Verder ligt dit thema me heel nauw aan het hart: mijn moeder kreeg de ziekte toen ik 18 was, ik heb er veel vrienden en familie aan zien ziek worden, genezen of sterven, en ik ben jarenlang buddy geweest voor jongeren met kanker. Mijn laatste buddy-meisje, even oud als ik, is vorig jaar overleden, maar ik heb het hele palliatieve proces met haar mee beleefd. Machteloos toekijken is voor mij nooit een optie geweest. Ik wil die onmacht, dat verdriet en onwetendheid omzetten in iets positiefs, iets constructiefs, handvaten bieden waar ook anderen iets mee zijn en verder op kunnen bouwen. Vanuit mijn eigen taal en leefwereld en achtergrond. “

Voor wie is deze voorstelling bedoeld?

“Iedereen komt direct of indirect met kanker in aanraking. Dus: voor iedereen. Maar ik wil in de eerste plaats patiënten en ex-patiënten bereiken, omdat het contact tussen lotgenoten ontzettend nodig en zinvol blijkt. Tegelijk is het zo belangrijk om de entourage te bereiken alsook de mensen die niet meteen in een kankerverhaal betrokken zijn. Iedereen kan wat van elkaar opsteken: hoe te reageren wanneer je verneemt dat een naaste ziek is, want daardoor springen jammer genoeg veel vriendschappen af, welke kleine dingen kunnen de ander plezier doen, wat zijn de aanbevelingen van (ex)patiënten naar zorgverleners en buitenstaanders, wat nà kanker, en wat met die andere vormen van kanker?”

Je werkt ook samen met de stichting Beautiful After BreastCancer en Tutti Passi? Hoe verloopt zo een avond?

“Gaandeweg is een erg mooie samenwerking ontstaan met BABC, met wie ik een concept opstartte onder de naam IN*TEAM. Daarbij wordt mijn monoloog gebruikt als aanzet, en volgen er na een kort nagesprek informatieve modules die verlopen via een doorschuif-systeem. We brengen een 4 à 5-tal professionelen of organisaties samen, die elk aan een tafeltje hun werking of kennis kunnen toelichten. Na de monoloog wordt het publiek opgedeeld in kleine groepjes. Om de 10 à 15' schuiven de groepjes dan door, zodat iedereen op het einde van de rit een heel gamma aan gevarieerde info meekrijgt omtrent thema’s als kanker en seksualiteit, werkhervatting, lymfoedeem, hormonenbehandeling, haaruitval bij kanker, sport na kanker, revalidatie, … We werken daarvoor vaak samen met Tutti Passi, Rentree, artsen, seksuologen, borstchirurgen, ziekenhuizen uit de regio, …Tutti Passi is een, noem het “prikkelshop”, maar het strekt hen tot eer dat zij zich ook in het bijzonder richten naar een publiek met speciale noden, en seksspeeltjes, zalfjes en glijmiddeltjes gaan ontwikkelen in functie van de (medische) realiteit. Dankzij IN*TEAM willen we drempelverlagend werken, en mensen oplossingen, alternatieven aanbieden.”


Deze monoloog en/of aansluitend debat en nagesprek kan worden aangevraagd door de afdelingen. Voor meer info kijk op de Facebookpagina:

https://www.facebook.com/Drie-stemmen-Een-kankermonoloog-246600575866242/

Voor meer praktische info contacteer het Vermeylenfonds op 09 223 02 88 of via mail sarah@vermeylenfonds.be.