“Schrijvers en kunstenaars: een nauw verwantschap te Oostende” Lezing door Dr. Rik Hemmerijckx, Conservator Emile Verhaerenmuseum

“Een overzicht van Emile Verhaerens oeuvre en het verband met James Ensor en Leon Spilliaert” Oostende oefent sinds jaar en dag een aantrekkingskracht uit op prominente figuren waaronder Emile Verhaeren (1855-1916). Deze dichter neemt een bijzondere plaats in het Belgische culturele weefsel in. Hij werd weliswaar geboren te Sint-Amands - een dorp aan de Schelde - maar als kind van zijn tijd schreef hij zijn volledige oeuvre in het Frans, de taal van de elite en de toenmalige internationale cultuurtaal. Hij is vooral bekend geworden met zijn poëzie, maar hij schreef ook kortverhalen, theaterstukken en had een naam als kunstcriticus. Hij debuteerde in 1883 met Les Flamandes, een bundel geïnspireerd door de Vlaamse meesters. Hij verwierf vooral bekendheid met zijn sociale bundels: Les Campagnes hallucinées, Les Villes tentaculaires en daarbij aansluitend Les Villages illusoires.

Emile Verhaeren Foto

Verhaeren stond bekend als een sympathisant van de socialistische beweging. Maar ook zijn bundels met liefdespoëzie mogen we niet over het hoofd zien: Les Heures claires, Les Heures d’Après-midi en Les Heures du Soir. Hij verbleef aanvankelijk vooral in Brussel, maar in 1898 verhuisde hij naar Saint-Cloud, nabij Parijs. Vanaf de jaren 1900 schreef Verhaeren vooral vitalistische poëzie en ontpopte hij zich tot de heraut van het vooruitgangsoptimisme. Hij had een internationale uitstraling en de belangrijkste van zijn werken werden vertaald in het Duits, Engels, Spaans, Russisch, Chinees en zelfs Japans. In de literaire wereld was hij o. m. bevriend met André Gide, Stéphane Mallarmé, Georges Rodenbach, Stefan Zweig, Rainer Maria Rilke, Cyrille Buysse en August Vermeylen. Maar daarnaast maakten ook verschillende kunstenaars deel uit van zijn vriendenkring: Théo Van Rysselberghe, Paul Signac, Maximilien Luce, Constant Montald en ook James Ensor. Hij mocht zich tevens een vriend noemen van koning Albert en koningin Elisabeth en droeg zijn titel van dichter des vaderlands met trots. Verhaeren was een figuur met een internationale uitstraling, maar tegelijk hield hij ook sterk vast aan zijn Vlaamse eigenheid. Het is geen toeval dat hij een vijfdelige reeks schreef onder de noemer Toute la Flandre. Hij had een band met zijn geboortedorp en de Schelde, maar ook de Belgische kust droeg hij na aan het hart. Hij heeft er op verschillende plekken vertoefd: Knokke, Blankenberge, De Panne, De Haan, Middelkerke en uiteraard ook Oostende. Vanuit Oostende trok Verhaeren naar Londen, maar hij was er ook bevriend met James Ensor. Deze maakte een portret van de dichter en op zijn beurt kocht Verhaeren ook enkele werken van Ensor. Verhaeren volgde de evolutie van Ensor op de voet en publiceerde talloze stukken over zijn werk. In 1908 was hij de eerste om een monografie over het werk van Ensor te publiceren. Daarnaast heeft Verhaeren ook de jonge Spilliaert gesteund. De dichter was voor Spilliaert een inspirerend voorbeeld: hij illustreerde drie verschillende bundels van Verhaeren en realiseerde ook drie portretten van Verhaeren.

Maandag 24 april 2023 - 19u – Forum-zaal
Bibliotheek Kris Lambert, 8400 Oostende. Aansluitend bij de expositie
“Schrijvers en kunstenaars: een nauwe verwantschap te Oostende”
Organisatie van August Vermeylenfonds Oostende in samenwerking met de Vrienden van Mu.Zee - gratis inkom

Lezing door Dr. Rik Hemmerijckx, Conservator Emile Verhaerenmuseum